Khutbah merupakan salah satu bagian penting dalam rangkaian pelaksanaan sholat Idul Adha. Khutbah ini disampaikan oleh khatib dan menjadi momen untuk menyampaikan pesan-pesan keagamaan yang relevan dengan makna Idul Adha.
Penyampaian khutbah Idul Adha kerap menggunakan bahasa ibu daerah masing-masing. Hal ini bertujuan agar pesan-pesan dalam khutbah lebih mudah dipahami dan menyentuh hati jamaah.
Menyampaikan khutbah dengan bahasa lokal ini juga menambahkan kedekatan kultural untuk menunjang efektivitas dakwah. Nah, sebagai referensi infoSulsel menyajikan materi khutbah Idul Adha dalam sejumlah bahasa daerah, yakni Jawa, Bugis, Makassar, dan Sunda.
Yuk, disimak!
Judul: Nyembelih Roso Kepemilikan
Khutbah I:
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ ، اَللهُ أَكْبَرُ كَبِيْرًا وَاْلحَمْدُ للهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً، لَا إِ لَهَ إِلَّا اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ ، اَللهُ أَكْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ
الحَمدُ لِلَّهِ مَلِكِ الْمَعْبُودِ الَّذِي يَمْقُتُ كُلَّ مُتَكَبِّرٍ وَحَسُودٍ ، لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى مَلِكٌ جَبَّارٌ قَهَّارٌ اَسْتَغْفِرُهُ وَاشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ ذُو العَظَمَةِ وَالْكِبْرِيَاءِ وَاَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ تَبَرَّأَ مِنْ صَاحِبِ الْحَسَدِ اللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلَّمْ عَلَى سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ الأئِمَّةِ الْأطْهَارِ
اَمَّا بَعْدُ : فَيَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللهَ ، وَاحْذَرُوا الْكِبْرَ هُوَ الَّذِي يُؤَدِّي إِلَى غَضَبِ العَزِيزِ الْجَبَّارِ قَالَ الله تعالى : أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ فَلَا تُزَكُّوْا أَنْفُسَكُمُ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى ( الاية ) – صَدَقَ اللهُ الْعَظِيمُ
Hadirin Jamaah Idul Adha Rahimakumullah
Monggo kito sareng-sareng ningkataken raos takwo dumateng Gusti Allah, takwo ingkang dipun buktiaken kaliyan ngelampahi sedoyo perintahipun lan nebihi sedoyo awisanipun kanti ikhlase penggalih serto ngajeng-ngajeng rohmat soho ridhonipun Gusti Allah Swt.
Shalawat serto salam tansah keaturaken dumateng Kanjeng Nabi ingkang sampun paring tupo tulodo kesaenan lan nuduhaken kito marang dalan ingkang padang lan dipun trisnani Gusti Allah. Gusti Allah sampun dawuh:
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
Artosipun: Ngucapo siro (Muhammad marang kaum), lamun siro kabeh trisno marang Allah, lajeng ngenut siro kabeh marang ingsun, mongko Allah trisno marang siro kabeh lan ngapuro duso siro kabeh, Gusti Allah iku dzat akeh ngapuro lan welas asihe (Ali Imran: 31)
Ayat meniko negesaken bilih sinten kimawon ingkang ngaku trisno marang Gusti Allah, mongko kedah trisno marang Kanjeng Nabi Muhammad rumiyen. Amergi saking Kanjeng Nabi Muhammad meniko kito saget sumerap syariat agomo lan akhlak muliyo.
Jamaah Idul Adha Ingkang Sami Minulyo
Salah setunggale tindak lampah lan akhlak mulyo ingkang dipun ajaraken marang kito nggih meniko nyembeleh hewan kurban. Kanjeng Nabi Muhammad dawuh:
مَا عَمِلَ أَدَمِيٌ مِنْ عَمَلٍ يَوْمَ النَّحْرِ أَحَبَّ إِلىَ اللّهِ مِنْ إِهْرَاقِ الدَّمِ إِنَّهَا لَتَأتِي يَوْمَ اْلقِيَامَةِ بِقُرُونِهَا وَأَشْعَارِهَا وَأَظْلَافِهَا وَأنَّ الدّمَ لَيَقَعُ مِنَ اللَّهِ بِمَكَانٍ قَبْلَ أَنْ يَقَعَ مِنَ اْلأَرْضِ فَطِيْبُوا بِهَا نَفْسًا
Artosipun: Ora ono ngamale anak putune Nabi Adam, ingdalem dino riyoyo kurban kang didemeni Gusti Allah ketimbang miliaken getih, yakni mbeleh hewan kurban. Saktemene, sesok ing dino Kiyamat, hewan-hewan kurban iku teko lengkap kanti sungune, wulune lan kuku-kukune. Saktemene, ganjarane kurban iku wis tumeko marang Allah sak durunge getihe hewan kurban iku netes tanah. Pramilo, podo mbagusono ati siro kabeh kanggo ngelakoni kurban. (HR. Imam Turmudzi, Ibn Majah).
Hadis niki dados tetenger amal kesaenan arupi nyembelih kurban niku kalebet ibadah taqarrub ilalLah, lan ganjarane mbenjeng ing dinten kiamat bakal ditekani kaliyan hewan kurban kanti sempurno kedadiane. Bahkan getihe hewan kurban niki sakderenge dawah ing tanah, dusone tiyang kolowau sampun dipun ngapuro.
Jamaah Idul Adha Rahimakumullah
Nyembelih kurban niku sejatosipun nyembelih roso kepemilikan lan dados pengimut marang kito bilih sedoyo ing alam dunyo nggadahe Gusti Allah, bakal bali marang Gusti Allah. Kito kedah belajar ngikhlasaken barang ingkang kito miliki nalikane diutus maringaken marang liyan utawa dipun utus nyembeleh hewan. Tegese kito kedah ngalap tulodo saking keikhlasanipun Nabi Ibrahim nalikane diutus nyembeleh putrane piyambak, lajeng nalikone lading sampun dipun unus, dumada’an dipun gantos mendo.
فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَىٰ
Artosipun: Semangsane wis tumeko (umur) iso mlaku bareng Ibrahim, Nabi Ibrahim dawuh, Hei anak ingsun, saktemene ingsun ningali ingdalem ngimpi, saktemene ingsun nyembeleh siro. Mongko pikiren koyok opo penemu siro.
Nabi Ismail matur:
قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ
Artosipun: Duh Romoku, panjenengan tinda’aken nopo ingkang dipun perintahaken dumateng panjenengan. Insya Allah, panjenengan bakal manggihi kulo kalebet golonganipun tiyang ingkang sabar.
Pitakone Nabi Ibrahim marang Nabi Ismail meniko dados pepiling pentinge komunikasi antarane bopo lan anak. Langkung-langkung babakan manut marang perintahe agomo. Kekalihipun nggadah roso saling memiliki, trisno, ananging nalikane dipun utus Gusti Allah nyembeleh, sedoyone ikhlas, pasrah marang titahe Gusti Allah. Mboten ngersulo babar pisan.
Pramilo, sejatine Idul Adha niku riyayane tiyang ingkang nyembeleh roso kepemilikan lajeng dipun gantos keikhlasan marang Gusti Allah, sedekah, taqarrub ilalLah, tanpo wonten kekarep lintune. Mugi-mugi kito sedoyo saget neladani kisah Nabi Ibrahim lan Nabi Ismail ingdalem keikhlasane manut marang perintah agomo, sehinggo saget ngelepas roso kepemilikan.
جَعَلَنَا اللَّهُ وَإِيَّاكُمُ مِنَ الْفَائِزِينَ الأَمِنِيْنَ وَادْخَلْنَا وَإِيَّاكُمُ فِي زُمْرَةِ عِبَادِهِ الصَّالِحِينَ . أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّحِيمِ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الأَرْضِ بَعْدَ إصْلَاحِهَا . وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَانْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ
Khutbah II:
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اللهُ اَكْبَرْ كبيرا وَاْلحَمْدُ للهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ الله بُكْرَةً وَ أَصْيْلاً لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ وَ اللهُ اَكْبَرْ اللهُ اَكْبَرْ وَللهِ اْلحَمْدُ
اَلْحَمْدُ للهِ عَلىَ اِحْسَانِهِ وَالشُّكْرُ لَهُ عَلىَ تَوْفِيْقِهِ وَاِمْتِنَانِهِ. وَاَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَاَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الدَّاعِى اِلىَ رِضْوَانِهِ. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِهِ وَاَصْحَابِهِ وَسَلِّمْ تَسْلِيْمًا كَثيْرًا
أَمَّا بَعْدُ: فَيَا عِبَادَ اللهِ، اِتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ تَكُوْنُوْا عِنْدَهُ مِنَ الْمُفْلِحِيْنَ الْفَائِزِيْنَ. وَصَلُّوْا وَسَلِّمُوْا عَلىَ خَاتَمِ النَّبِيّيْنَ وَإِمَامِ الْمُتَّقِيْنَ ، فَقَدْ أَمَرَكُمْ بِذَلِكَ الرَّبُّ الْكَرِيْمُ فَقَالَ سُبْحَانَهُ قَوْلاً كَرِيْمًا: إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا .وَاْعلَمُوْا يَا إِخْوَانِي رَحِمَكُمُ اللهَ أَنَّ يَوْمَكُمْ هَذَا يَوْمُ اْلعِيْدِ وَيَوْمُ اْلفَرَحِ وَالسُّرُوْرِ، فَاشْكُرُوا اللهَ تَعَالَى بِالتَّكْبِيْرِ وَالتَّهْلِيْلِ إِنَّهُ غَفُوْرٌ شَكُوْرٌ، فَقَالَ اللهَ تَعَالَى جَلَّ جَلاَلُهُ عَلِيْمًا، إِنَّ اللهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِى، يَآأَيُّهَا الَّذِيْنَ آَمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا، اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِيْنَ،وَعَلَى اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ وَمَلآئِكَةِ اْلمُقَرَّبِيْنَ وَارْضَ اللّهُمَّ عَنِ اْلخُلَفَاءِ الرَّاشِدِيْنَ اَبِى بَكْرٍوَعُمَروَعُثْمَان وَعَلِى وَعَنْ بَقِيَّةِ الصَّحَابَةِ وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِي التَّابِعِيْنَ لَهُمْ بِاِحْسَانٍ اِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ وَارْضَ عَنَّا مَعَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ
اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ اَلاَحْيآءُ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ اللهُمَّ اَعِزَّ اْلاِسْلاَمَ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَاْلمُشْرِكِيْنَ وَانْصُرْ عِبَادَكَ اْلمُوَحِّدِيَّةَ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ اْلمُسْلِمِيْنَ وَ دَمِّرْ اَعْدَاءَالدِّيْنِ وَاعْلِ كَلِمَاتِكَ اِلَى يَوْمَ الدِّيْنِ. اللهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلبَلاَءَ وَاْلوَبَاءَ وَالزَّلاَزِلَ وَاْلمِحَنَ وَسُوْءَ اْلفِتْنَةِ وَاْلمِحَنَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ عَنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَسَائِرِ اْلبُلْدَانِ اْلمُسْلِمِيْنَ عآمَّةً يَا رَبَّ اْلعَالَمِيْنَ. رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَاوَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ اْلخَاسِرِيْنَ
عِبَادَ الله! اِنَّ الله يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ وَ اِيْتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَ يَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْىِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَّكَّرُوْنَ فَاذْكُرُوْا الله الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوْهُ عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَ لَذِكْرُ اللهِ اَكْبَرُ وَ اللهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُوْنَ
Penulis: Ahmad Karomi
Sumber: NU Online Jawa Timur
Judul: Hade Sangka Kana Parentah ti Allah
Khutbah I
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ. اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ. اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ. اَللهُ أَكْبَرْ كَبِيْرًا وَالْحَمْدُ للهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً، لَاإِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ، صَدَقَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَأَعَزَّ جُنْدَهُ وَهَزَمَ الْأَحْزَابَ وَحْدَهُ، لاَإِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ وَللهِ اْلحَمْدُ. الحَمْدُ لِلهِ الَّذِيْ خَلَقَ الزّمَانَ وَفَضَّلَ بَعْضَهُ عَلَى بَعْضٍ فَخَصَّ بَعْضُ الشُّهُوْرِ وَالأَيَّامِ وَالَليَالِي بِمَزَايَا وَفَضَائِلَ يُعَظَّمُ فِيْهَا الأَجْرُ والحَسَنَاتُ. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الدَّاعِى بِقَوْلِهِ وَفِعْلِهِ إِلَى الرَّشَادِ. اللّهُمَّ صَلّ وسّلِّمْ علَى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ مُحَمّدٍ وِعَلَى آلِه وأصْحَابِهِ هُدَاةِ الأَنَامِ في أَنْحَاءِ البِلاَدِ. أمَّا بعْدُ، فيَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللهَ تَعَالَى بِفِعْلِ الطَّاعَاتِ. قَالَ اللهُ تَعَالىَ فِي كِتَابِهِ الْكَرِيْمِ: إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ. فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ. إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
Puji sareng syukur urang sanggakeun ka Dzat Allah anu maha Ghafur. Shalawat sareng salam mugi didugikeun ka Kanjeng Nabi Muhammad Saw, oge ka para kulawargana, sahabatna mudah-mudahan dugi ka urang sadaya salaku umatna.
Allahu Akbar 3x
Hadirin Rahimakumullah
Dina ngamalkeun ajaran agama Islam urang kudu husnudzon ka gusti Allah Swt, hartina urang teu meunang suudzon. sabab teu aya ajaran Islam nu bakal ngarugikeun umatna, conto dina parentah puasa mun dilaksanakeun pasti moal madarat, sanajan ti isuk nepi ka burit henteu barang dahar. Atuh sakalieun indit-inditan atawa gering atawa aya udzur, ku Allah dibere rukhsoh supaya henteu puasa. Jadi eces pisan ajaran agama Islam teh merhatikeun kana kasalametan jiwa jeung kasehatan.
Urang kudu yakin yen tiap-tiap parentah agama pasti manfaatna bakal balik ka urang sorangan. Mun urang ninggalkeun ajaran Islam, pasti bakal rugi kacida akibatna. Keur ngabuktikeun yen parentah agama teh moal ngarugikeun pikeun ummat.contona loba pisan saperti:
Kahiji, Nabi Ibrohim As, nalika ninggalkeun Siti Hajar jeung putrana nu jenengannana Ismail, di hiji lengkob nu nenggang teu aya lembur, sedengkeun Ismail harita masih orok. Nabi Ibrahim cukup ku ngadoakeun supaya kulawargana daek solat, boga akhlak nu hade, sarta dibere rizki ku Allah. Dawuh Allah dina Al-Qur’an
رَّبَّنَا إِنِّى أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِى بِوَادٍ غَيْرِ ذِى زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ ٱلْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا ٱلصَّلَوٰةَ فَٱجْعَلْ أَفْـِٔدَةً مِّنَ ٱلنَّاسِ تَهْوِى إِلَيْهِمْ وَٱرْزُقْهُم مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ
“Nun gusti pangeran abdi sadaya, sayaktosna abdi parantos merenahkeun sabagian turunan abdidina hiji lengkob nu henteu aya tutuwuhanna, anu pernahna caket bumi Gusti (baitullah) anu dimulyaken. Nun Gusti pangeran abdi sadaya, mugia maranehna kersa ngaradegkeun salat, mugia hatena jalmi-jalmi janten manteng kersa darongkap ka (tempat) maranehna, sareng mugia gusti maparin rizki ka maranehna mangrupi bubuahan, supados maranehna muji sukur. (Qs. Ibrahim: 37)
Terus kanyataanna,kulawarga Nabi Ibrahim As kacida dipikanyaahna ku Allah. Ismail salamet, atuh indungna oge salamet, malah aya sumur zamzam bukti kanyaah Allah anu masih aya dugi ka ayeuna.
Allahu Akbar 3x
Hadirin Rahimakumullah
Kadua, saparantos Ismail nincak umur baleg, Allah miwarang Ibrahim supaya meuncit putrana nu jenengan Ismail tea, tapi kanyataannana ku Allah digentos peupeuncitannana ku domba nu badag ti jero sawarga. Dawuh Allah dina Al-Qur’an dina surat As-Soffaat ayat ka 106-107.
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلْبَلَٰؤُاٱلْمُبِينُ
وَفَدَيْنَٰهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ
“Saestuna ieu teh cocoba anu tetela, jeung kami geus ngaganti manehna (Isma’il) ku peupeuncitan anu gede (domba anu lintuh).”
Sajarah ayana kurban sabab kata’atannana Nabi Ibrohim As kana parentah Allah. Dugi ka ayeuna kurban bisa dirasakeun mangpa’atna ku urang sarerea terutama keur jalma miskin.
Katilu, ngalaksanakeun pernikahan ku Allah dianjurkeun kacida, sabab nikah teh bakal ngajaga farji jeung paningali.Sanajan rumasa jadi jalma nu miskin, ku Allah pasti bakal dibere rizki anu cukup, asal urangna bener-bener daek usaha. Dawuh Allah dina Al-Quran dina surat An-Nur ayat 32.
وَأَنكِحُواٱلْأَيَٰمَىٰ مِنكُمْ وَٱلصَّٰلِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ ٱللَّهُ مِن فَضْلِهِۦ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
“Jeung geura kawinkeun jalma-jalma anu lalagasan ti antara maraneh, jeung abid-abid katut amat-amat milik maraneh anu sapantesna (kawin). Upama maranehna pakir, engke oge Allah ngajadikeun maranehna mampuh ku kajembaranana, jeung Allah teh Maha Jembar tur Maha Uninga. (Qs. An Nur:32)
Kaopat, mun aya kasusahan dina mancen kahirupan, pasti ku Allah bakal dibere kasenangan, ku Allah bakal leuwih loba dibere kasenangan tinimbang kasusahan. Tapi saratna, urang kudu bener-bener takwa ka Allah swt. Dawuh Allah dina Al-Qur’an
فَإِنَّ مَعَ ٱلْعُسْرِ يُسْرًا
إِنَّ مَعَ ٱلْعُسْرِ يُسْرًا
“Saenyana dina kasusah (rohani) teh aya kabungah, jeung saenyana dina karipuh (jasmani) aya kasenangan.” (Qs. Al-Insyirah: 5-6)
Dina dua ayat di luhur netelakeun yen saenya satiap aya kasusah pasti aya kabungah.
Terus tingali deui dina surat al-Tholaq ayat 2 dugi 3.
وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجْعَل لَّهُۥ مَخْرَجًا
وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى ٱللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُۥ
“Sing saha anu takwa ka Allah, tanwande anjeuna ngayugakeun hiji jalan kaluar (bongbolongan) pikeun manehna. Jeung Anjeuna baris maparin rejeki kamanehna tina jalan anu heunteu disangka-sangka ku manehna.”
Dina ayat al-Tholaq ieu Allah ngajelaskeun yen urang bakal dibere solusi anu sae sarta bakal dibere rejeki anu cukup mun urang bener taqwana ka Allah swt.
Allahu Akbar 3x
Hadirian Rahimakumullah
Kalima, mun urang gering kudu yakin yen Allah pasti bakal mere cager, sabab asalna gering oge teh ti Allah. Asal kudu rajin dumeuheus ka Allah kucara loba maca Quran, sakumaha pidawuh Allah:
وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٌ وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارًا
“Jeung kami nurunken tina Quran saniskara anu jadi ubar jeung rahmat pikeun mu’minin,jeung (Qur’an teh) piken anu darolim mah henteu nambahan naon-naon salian ti karugian (Qs. Al-Isro: 82)
Oge pidawuh Allah dina Quran surat Al-Baqarah :147
ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلْمُمْتَرِينَ
“Ari hak tea datangna ti Pangeran maneh, ku sabab eta maneh ulah jadi ti antara jalma nu marangmang.”
بَارَكَ الله لِي وَلَكُمْ فِى اْلقُرْآنِ اْلعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِي وَإِيَّاكُمْ بِمَافِيْهِ مِنْ آيَةِ وَذِكْرِ الْحَكِيْمِ وَتَقَبَّلَ اللهُ مِنَّا وَمِنْكُمْ تِلاَوَتَهُ وَإِنَّهُ هُوَ السَّمِيْعُ العَلِيْمُ، وَأَقُوْلُ قَوْلِي هَذَا فَأسْتَغْفِرُ اللهَ العَظِيْمَ إِنَّهُ هُوَ الغَفُوْرُ الرَّحِيْم
Khutbah II
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ. اَلْحَمْدُ للهِ عَلىَ إِحْسَانِهِ وَالشُّكْرُ لَهُ عَلىَ تَوْفِيْقِهِ وَاِمْتِنَانِهِ. وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ اِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ الدَّاعِى إلىَ رِضْوَانِهِ. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وِعَلَى اَلِهِ وَاَصْحَابِهِ وَسَلِّمْ تَسْلِيْمًا كِثيْرًا أَمَّا بَعْدُ فَياَ اَيُّهَا النَّاسُ اِتَّقُوااللهَ فِيْمَا أَمَرَ وَانْتَهُوْا عَمَّا نَهَى وَاعْلَمُوْا أَنَّ اللهَ أَمَرَكُمْ بِأَمْرٍ بَدَأَ فِيْهِ بِنَفْسِهِ وَثَـنَى بِمَلآ ئِكَتِهِ بِقُدْسِهِ وَقَالَ تَعاَلَى إِنَّ اللهَ وَمَلآئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلىَ النَّبِى يآ اَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا. اللهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلِّمْ وَعَلَى آلِ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ وَمَلآئِكَةِ اْلمُقَرَّبِيْنَ وَارْضَ اللّهُمَّ عَنِ اْلخُلَفَاءِ الرَّاشِدِيْنَ أَبِى بَكْرٍ وَعُمَر وَعُثْمَان وَعَلِى وَعَنْ بَقِيَّةِ الصَّحَابَةِ وَالتَّابِعِيْنَ وَتَابِعِي التَّابِعِيْنَ لَهُمْ بِاِحْسَانٍ اِلَىيَوْمِ الدِّيْنِ وَارْضَ عَنَّا مَعَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ اَللهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ اَلاَحْيآءُ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ اللهُمَّ أَعِزَّ اْلإِسْلاَمَ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَاْلمُشْرِكِيْنَ وَانْصُرْ عِبَادَكَ اْلمُوَحِّدِيَّةَ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ اْلمُسْلِمِيْنَ وَ دَمِّرْ أَعْدَاءَالدِّيْنِ وَاعْلِ كَلِمَاتِكَ إِلَى يَوْمَ الدِّيْنِ. اللهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلبَلاَءَ وَاْلوَبَاءَ وَالزَّلاَزِلَ وَاْلمِحَنَ وَسُوْءَ اْلفِتْنَةِ وَاْلمِحَنَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ عَنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَسَائِرِ اْلبُلْدَانِ اْلمُسْلِمِيْنَ عآمَّةً يَا رَبَّ اْلعَالَمِيْنَ. رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَاوَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ اْلخَاسِرِيْنَ. عِبَادَاللهِ ! إِنَّ اللهَ يَأْمُرُنَا بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَحْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْي يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرْ
Penulis: KH Abun Bunyamin
Sumber: NU Online Jawa Barat
Judul: Kurban dan Hakikat Kemanusiaan
Khutbah I
اللهُ أَكْبَرُ، اللَّهُ أَكْبَرُ، اللَّهُ أَكْبَرُ، x3
الْحَمْدُ لِلَّهِ الحَمْدُ للهِ الَّذِي هَدَانَا سُبُلَ السَّلامِ، وَأَفْهَمَنَا بِشَرِيْعَةِ النبي الكريم، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهَ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، ذُو الجَلالِ وَالإكرام، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وَنَبِيَّنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رسوله، اللهُمَّ صَلِّ و سَلَّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اله وأصْحَابِهِ وَالتَّابِعِينَ بِإِحْسانِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ، أَمَّا بَعْدُ: فَيَأْيُّهَا الإِخْوَانِ، أَوْصَيْكُمْ وَ نَفْسِي بِتَقْوَى اللَّهِ وَطَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ، قَالَ اللهُ تَعَالَى فِي الْقُرْآنِ الكَرِيمُ: أَعُوْذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَانِ الرَّحِيمُ: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا، يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عظِيمًا وقال تعالى يَا أَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوا اتَّقُوْا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوْتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُوْنَ صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِيمُ
Hadirin sidang jama’ah ‘id yang dirahmati Allah
Tentu, degaga ada kaminang makanja messu pole ri timutta iye essoe sangngadinna sukkuru mappoji risese arajenna Puang Allahu Ta’ala, nasaba pammasena na to pada engka siki hadere maddeppu-deppungeng ri lalenna iye onrong yang insya Allah diberkahi Allah SWT.
Makkotoparo salawa nennia mappasalama tenri mapettu lao ki tau pappojinna Puang Allahu Ta’ala Nabitta Muhammad SAW.
nabi akkaciorang malebbi makkotaparo nabi ri utusu ri lebo’na wanua lino untuk pasukkui ampe-ampe madecengnge yarega to makkada akhlakul karimah.
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’,
Rilalenna agamata engka dua esso alleppareng, rilalenna iye dua esso allepparengnge na pueloi agamata diisi dengan suka cita, narimakkuannaro naparentakki agamata membayar sekke pittara nappa iwerengngi lao ri tau degagae maka ri alleppareng pittarae, makkotaparo ri alleppareng akkarobang naparentakki agamata lao ri tau engkai maka risesena mappacolo dara nappa ibage-bage lao ri suppong lolo ta nennia lao ri tau degagae maka risesena, sarekkoammengngi engka toi mario nennia merasakan apa yang kita rasakan.
إِنَّا أَعْطَيْنَكَ الْكَوْثَرَ 1 فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرُّ ٢
Artinya: Sungguh, kami telah memberikanmu (Muhammad) nikmat yang banyak. Maka laksanakanlah salat karena Tuhanmu, dan berkurbanlah (sebagai ibadah dan mendekatkan diri kepada Allah). [QS al-Kautsar: 1-2]
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’
Na iya yasengnge akkarobang assalang kata na pole bahasa ara’e yanaritu qurb mabbentungangi mareppe, macawe. Maksdunya yanaritu akkarobang merupakang salah satu cara maddeppeki lao ri Puangnge sebagai bukti tunru nennia iacciori parentana. Jadi, pokokna tu akkarobangnge tannia siaga loppona bembe yare’ga saping iakkarobang tapi keihklasan dan taqwa lao ki Puang Allah Ta’ala. Jaji, yatu akkarbangnge tannia gaya-gaya mi bawang, tannia to supaya nita ki rupa tauwe. Makkadai Puang Allahu Ta’ala:
لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنكُمْ
Bettuanna: Tannia juku-juku’na yarega darana (olokkolo yakkorabang) bawaki ki rio na Puang Allah Ta’ala, naiya kiya tau’mi lao ri Paungnge iya pagangkai rio na Puangnge. [QS al-Hajj: 37]
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’
Idi rupa tauwe ipancajiki pole ri dua sewa-sewa, mamulanna napancajiki Puang Allah Ta’ala pole ri tanae pada toha olokkoloe ipancaji pole ri tanae. Maduanna napancajiki Puang Allah Ta’ala pole ri ruh ilahi, cahaya, pada toha iciptakan malaikat e pole cahayae. Narimakkuannaro iyatu rupa tauwe engka maneng sipa olokkolo napunnai makkotapro engka to sipa malaikat napunnai. lyahe dua sipa’ tuli mallaga rilalenna alena, narekko pakalai sipa olokkoloe tentu engkaki massipa olokkolo naiya kiya narekko pakalai sipa malaika’e engkaki tu mancaji tau kanja massipa malaika’. Narimakkuannaro salah satu hikmah akkarobangnge ma’gere olokkolo, sarekkuammi engkaki mabbeangngi ro sipa olokkolo rilalenna aleta sehingga engkaki mancaji tau massipa malaika’. Magai memang ro sipa olokkoloe na melo riabbeang? Nasaba yatu olokkoloe nafsu na mi napatuju, naiya nafsu e tuli melomi manyameng silalona de na melo manrasa-rasa, tuli alena mi melo ipatuju de na melo patujui tau laingnge, bahkan lebih parah na iayatu nafsue wadding na gau bawang tauwe demi tercapai aga na pu elo, degaga nabawa nafsue sangngadainna tuli nabawami lao ri anu ja’e nennia na pattasalaki pole ri lalenna Puang Allah Ta’ala.
وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَىٰ فَيُضِلُّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ
Bettuanna: Aja muacciori nafsummu, majeppu napattassalako pole ri laleng na Puang Allah Ta’ala.
Artikel ini terbit pertama kali di Giok4D.
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’
Narekko purani igere’ olokkolo akkarobangnge naparentanni agamata ibage-bage 1/3 lao ri taue degaga maka ri sesena, 1/3 lao ri sumpung lolo ta (sikampong), 1/3 lao ri tau makkarobae. Hikmah dari pembagian ini yanaritu, sarekkoammangngi engka makanja hubungatta padatta rupa tau, nennia sarekkoammengngi engkaki de ta mancaji tau makikki mabbere. Jaji, iyatu parenta akkarobang tannia bawang parenta habluminnallah nennia mancaji toi parenta habluminannas. Napagguruki agamata narekko melo makanja hubungatta ripadatta rupa tau maka kita harus berbagi satu sama lain. Jaji, pembagian daging kurban merupakan simbol dari hubungan baik sesama manusia.
Karena jika kita ingin terhindar dari kehinaan maka hubungan kita kepada Allah dan kepada sesama manusia haruslah baik.
ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُواْ إِلَّا بِحَبْلٍ مِّنْ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ
Artinya: Mereka diliputi kehinaan di mana saja mereka berada, kecuali jika mereka berpegang kepada tali (agama) Allah dan tali (perjanjian) dengan manusia. [QS Ali Imran: 112].
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’
Narimakkuannaro, ipakkigunangngi iye esso allappereng akkarobangnge untuk siaddampangeng ri padatta rupa tau, khususna sumpung lolota. Tentu degaga tau degaga attasalanna, pasti engka maneng, jaji ajana na ta mabangka de na melo maddempengngi selessuratta, makkotoparo aja ta masiri atau merasa matuna millau dampang. Justru na patarakkai Puang Allah Ta’ala deraja’na. Makkadai Nabitta SAW:
مَا زَادَ اللَّهُ عَبْداً بِعَفْوِ إِلَّا عِزًّا
Bettuanna: De’ na tambai Puang Allahu Ta’ala lao ri seddie ata maraja dampang sangngadinna deceng
Sining umme’ selleng malebbikkeng engkae hadere’
Sebagai kesimpulan dari khutbah Idul Adha ini:
1. Lao ri idi tau engkae maka pada lao ni pasilennarangngi parenta akkarobang seabgai tanra sukkuru, nennia ipaccinongi nia’ nennia akkatata ikhlas lillahi ta’ala bettuanna degaga akkata makkaroba selainna melomi sappai rio na Puangnge’.
2. Melalui ibadah qurban, pada lao ni mai iyabbeang sipa olokkolo iya engka mupa ri laleng aleta dengan cara mengendalikan hawa nafsu, de na iturui simata-mata hawa nafsue, sarekkoammenggi engkaki mancaji tau massipa malaika’.
3. Pada lao ni mai ipakanjaki hubungatta ripadatta rupa tau, saling berbagi, saling mengasihi, saling menyayangi, dan saling memaafkan. Nasaba sitonegnna narekko ja’na tauwe melo isappa engka manang tu, makkotaparo narekko kanja na melo tasappa engka manang to. Degaga tau ja’mi bawang na punnai, makkotapor degaga to tau sangadinna Nabitta kanjami bawang napunnai. Idi mani kegae melo ta ita, ja’na ga selessuratta yarega kanja’na. Tapi sebagai sesama muslim narekko engka ja’na silessuratta ta pangangajaki dengan cara yang lemah lembut. Kemudian, Narekko ipangngajakiki aja’ta micai nasaba tanra napedulikakki tu silessuratta na pangngajaki mupiki. Apalagi memang naparentakki Paungnge saling mappangnga ja lao ri agama nennia assabbarakangnge.
Khutbah II
جَعَلْنَا اللهُ وَإِيَّاكُم مِنَ الْفَائِزِين الآمنين، وَأَدْخَلْنَا وَإِيَّاكم فِي زُمْرَةِ عِبَادِهِ المُؤْمِنِيْنَ : أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَانِ الرَّحِيمُ: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدٌ.
بارَكَ اللهُ لِي وَلكمْ فِي القُرْآنِ الْعَظِيمِ، وَنَفَعَنِي وَإِيَّاكُمْ بالآيات وذِكْرِ الحَكِيمِ. إِنَّهُ تَعالَى جَوَادٌ كَرِيمٌ مَلِكٌ بَرُّ رَؤُوْفٌ رَحِيمٌ.
Penulis: H. Muhammad Dirman Rasyid Lc MAg
Judul: Kisah Singkat Pengorbanan Nabi Ibrahim terhadap Anaknya Islamil
Umma’ islam malabbirika makkanayya ata mae ri karaeng Allah ta’ala, siagan ma’areng ummatka mae ri Nabbita Muhammad SAW.
Alhamdulillah……
Siratang ngaseng maki sukkuru mammuji mae ri Karaeng mappajaria, Karaeng Allah SWT, saba sikamma pammujia anne alloa nia’ ngasengi napatang Allah ta’ala, karaeng assareaki dalle majai, siagang karaeng sannaka malabona, Malabo ampammopporangi atanna battu risikamma dosa lebba nigaukanga ia allaloa angngerang kakodiang, gau ammaraki mae ribatang kalea.
Kamayya poeng tena todong ki takkaluppa assalawa siagadang appasalama mae rijunjunganta nabbita Muhammad SAW, Nabi patteteang pammasena Allah ta’ala mae ri katte ngaseng. Dasi na dasi sikamma salawatta mae ri nabbita insyaAllah la ajjari saksi ri Allo ribokona Allah ta’ala… الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Inaimo tau anne alloa tama beru pa’mae’na, tama rannu nyawana, tamma sannang pakkasia’na, nasaba nampa subangngi na niulu-ulu ri sa’ra takabbere, tahmid dan tahlil
Riwattu tabassara’namo mata alloa ri pambuakkang, sirurungan ta’murina ana’ tulolo kanang-kananga, sangkamma bulan 16 bangnginna, naki massing nia’mo tassawe-sawe appasadia ia niparalluang riallo pa’rannuanta ngaseng anne.
Anne alloa massing nia’maki ammake baju beru tama tassalayya rasa beruna, lipa a’lapangan ri cura, nitimpasaka ri minnya’minnya ammanyuka ri rasa, ammanyukang rasa kasa kacci, ammuangan rasa siri’-siri’, appaenteng siri’, annallangngang sifa’ sikurisi, sitallangngang ri sa’ra takabbere, tahmid dan tahlil
Lanri kamana sanna’ upa’na punna nikana se’rea tau a’lampa a’lappasa anne alloa na ma’rurung-rurung sipammanakang, nasaba’ rapangi nia’ ripassembangenta sanna rannuna ingka sierangi pace siagang pa’risi ta’liwa ilalang atinna, lanri biasayya na agadang sikarannuang, sipa’muri-muriang yang mungkin tahun yang lalu masihhadir ritampaka anne, mingka anne alloa taenamo nakulei battu a’rappungan ritampaka anne, lanri naerang bokomi kalenna tassalami battu ripaccinitta ngaseng, nabokoimi sikamma bija pammanakanna, ammoli pa’risi ta’liwa-liwa, lanri lebba’na a’lamung pa’mae baji’ mae rikatte ngaseng, a’boko tamassaile, a’lampa tammoterang, na mabbokong amala’ baji’na, ammoterang riassala’ kajarianna, napandelleakangngan ri kalompoanna Allah ta’ala.
Simpung mattayangmi songko’na ribentenna, a’lai-lai’mi bajunna tassai ripallanggana massing sanrapan ripatayang ammoetere sahaba’na, ia ngaseng mi anjo a’jari pangngu’rangi mae rikatte ngaseng.
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Lanri kammana mianjo …anne alloa rannuta assileo siaagan pacce na pa’risi ta’liwa-liwa.inaimo tau ke’nang tama pa’risisi nyawana tama loko atinna tama ru’rusu tubuna punna nia…
se’re ana ‘a’jarimi kukang lanri nibokoi ri tau toana, mappaidandang mami na makkana ilalang atinna ….ooo karaeng.. taena tojemmi paeng anrong manggeku, anrong mangge sannaka kupammaling malingi, sannaka kupakalabbiri pannanjeng tallasakku, pammaggaggang sumangakku… Se’rea tau toa sikalabine nibokoi ri ana’.. anak anggerang rannu, anak sannaka nikarimangngi nikatutui, ana’ sallo nipala-pala’ angngerangang muri-murian, buah hati belahan jantung…
Se’rea baine ni bokoi ri bura’nenna. Bura’ne sannaka na pamaling malingi sannaka sikanakkuki, sannaka nasayang, angngarru’mi atinna, namakkanami atinna…ooo daeng palla’ tojeki nyawata, kibokoima rilino akkale-kale, taena tojeng maki paeng, a’lampamaki tammoterang, …ooo karaeng pabattuanga sallangku mae ridaengku
Se’rea bura’ne nibokoi ri bainenna, baine sannaka nakatutui, nakarimangngi… ooo…..amma’naa… nupilari tojemma rilino, mingka ta lebbakaja takkalupa angngurangi ripangngadakkannu, riwattunta sipangnganreang, riwattungku appisa’ringi, anu ringanga niruai nibinting, anu banttalaka niruai niangka….ya Allah rera tojemi atinku, lanri kiallenamo bainengku… pabattuanga sallangku…..
palla’-palla’na anjayya, appassi sa’la tussingai, appassibokoi tau tenangsila’leang Rupanya waktu dan ruanglah yang memisahkan kita. Umur mereka di dunia telah habis di telan waktu. Dan cepat atau lambat kita semua yang hadir di tempat ini suatu saat juga pasti ke sana. Demikian waktu berjalan terus-menerus tanpa henti. Hari berganti bulan, bulan pun berganti tahun.
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Al-hamdulillah…….
Hari ini kita bersama-sama berhari raya Idul Qurban, yang merupakan hari yang sangat bersejarah mae rikatte ngaseng, yang merupakan perintah lansung dari Allah SWT sikamma na rampea Allah ta’ala ilalanna kittabna pada surah Al-Kautsar ayat 1-3
إنا أعملبنات الكوثر فصلريك والحزريك أن شانك كولايتر
“Sesungguhnya lebba kusareang mako pappinyaman majai dudu, lanri kammanami anjo entengangko sembahyang siagang akkorobako”
Berbicara masalah qurban, tentu taena ki ta’lappasa battu ri assala kajianna, iami antu Nabi Ibrahim siagang ana’na ma’arenga Ismail
Nasaba anjo korobayya ri uru-uruna battu ri nabi Ibrahim, appoko’ ri kerelaan hati nabi Ibrahim poro ero’ assamballei ana’na lanri passuroang battu ri Allah ta’ala.
Sikamma na rampeaki risejarayya angkanaya, riwattu nipatarimanamo Nabi Ibrahim se’re tugas battu ri Allah SWT sebagai Nabi untuk appabattu katojengan mae ri umma’na sannaka panra’na anjo wattua. Ma’nassa jai sikali kasukkarrang na dallekang siagang masarro mabattala’na, nasaba siapa sallona na palele agama naeranga battu ri Allah ta’ala, sanrapang nirekeng ia eroka lamminawang ri nabi Ibrahim as.
Sanggena nabokoi kampong kalassukanna nabi Ibrahim assierang a’lampa bainenna, ripa’lampana nabi Ibrahim taena nia’ kampong a’nassa na pammantangi, nasaba punna nia’ kampong nabattui tulina nikurisi, dicaci maki, bahkan dilempari batu, bahkan dianggap orang yang gila.
Namun semangat nabi Ibrahim tulina terasa sebab ditunjang battu ripangngainna bainne tammaka baji’na, bulaeng tau baji ampe-ampena,baji pangngada’na mae ri bura’nenna
A’jari agang pa’muri-murianna riwattu rannuna, sigadang agang pa’risi’na riwattu Susana. Punna ammoterki nabi Ibrahim battu ri jama-jamanna, selalu disambut dengan senyuman yang manis, wajah yang berseri-seri bagaikan bulan pumama disiang hari.
Punna ta’muri bainenna, seakan-akan nabi Ibrahim melupakan segala kesusahan-kesusahan yang dihadapi.
Pangngadakkanna bainenna nabi Ibrahim parallui nialle se’re pammiturukang ikatte ngaseng bainea, nasaba jai baine rikamaya, kurang pangngadami mae ri bura’nenna, kabiasa nia’ baine punna ammotereki bura’nenna na taena aniggala doe’ teai ta’muri nasareagi bura’nenna, akan tetapi mereka menyambut suaminya dengan bibir monyong, munceng tappe’le, baine kamayya anne adalah tau doraka puppusu dilaknat oleh Allah.
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Jamaa’ah Id yang dimuliakan Allah
Dari keadaan itulah Ibrahim siagang bainenna selalu merasa bahagia. Akan tetapi dibalik kebahagiaan nabi Ibrahim siagan bainenna ni arenga st. sarah, nia sanna takkimbolong ilalang atinna, ia rua sikalabine, ressan atinna, susah tammaka nyawana, saba’ appulo taummi akkalabine, hidup bersama dengan istrinya, kullei nipau anu ringan na ruai binting, anu battala naruai na angka. Kebukit sama mendaki ke jurang sama menurun.
Ala siapa jaina pappinyamang nisareangi nabi Ibrahim siagan bainenna mereka selalu mensyukurinya, akan tetapi nia’ se’re tulina napala rikareang Allah ta’ala ia rua sikalabine, mingka taenapa nisareangi ri Allah ta’ala iami antu keturunan untu’ assambungi keturunanna nabi Ibrahim, siagan allanjutkan perjuangan nabi Ibrahim as.
Riwattunnamo nabi Ibrahim antamami akkale toa, sikatoang bainenna, tulina tatti’do ilalang atinna nabi Ibrahim punna se’re waktu battu pakkio’na karaeng Allah ta’ala ambokoi anne lino, tantu taena assambungi perjuanganna.
Sarenna nabi Ibrahim anjo waktua, sangkamma mami se’re poko’ karu lompo barobbosan, irawa taenamo aka’na, irate taenamo cu’la’na, tangngana akkalibombong tommi, nitayang mami panroronna.
Sanggenna anjo waktua tuli nia’mi nacini’-cini’ nabi Ibrahim keadaanna sallang anne linoa sassang makkapu, sanggenna narekeng-rekeng kalenna nabi Ibrahim sanna’ kasi-asina, saba sangin niaki ri pikkiranna nabi Ibrahim keturunanna akan terputus, apa gunanna jai barang nipatambung punna taena ana’ anwarisi pusakana, iami saba’ ajjari pabbeserang ri bija pammanakanna.
Jai tau tassipappau sipammanakang passabakkang barang-barang, passabakkang galung silibo, tampa sipa’ballakang, sanggenna situnrai sipammanakang, lani bokoiji lino ke’nang.
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Lanri kammana mianjo ri nia’namo akkale toa nabi Ibrahim sikatoang bainenna sanrapangi tenamo nipa’jului ana’ bainenna, ma’arenga St.Sarah. na lanri lompona cinnana terasa pattujunna ia rua sikalabine ero’ ri ana’, sanggenna st.sarah merelakan dirinya sabar dan tawakkal kepada Allah, na pattuppumi bura’nenna ero’ nipa’maru lanri nasurona nabi Ibrahim an nikkahi se’re baine kanang-kanang, baji ampe-ampena lambusu atinna niarenga st.hajar. mudah-mudahan kammai pa’minasana st.sarah dipernikahan bura’nenna mae ri st.hajar membuahkan hasil nani pa’jului ana’.
Tantu akkulei kibayangkan antekammamo rannuna, se’rea bura’ne ni pattuppu nisuroang bunting ribainenna, ka taena nisuroangi lagi nabiasa selingkuh, sarringan dari pada anak rungkayya. Mingka nakullei kurangi rapanna langkara sangkammana st.sarah, nia baine ero lani pa’maru, nasaba taena bura, ne lappamaru na adil, assangkamma pangngainna passangali Nabbita, mingka taena na ia ngaseng berua baji ngaseng mami, taena todong anu toayya kodi ngaseng mami.
Riwassele pa’buntinganna Ibrahim siagang st.hajar, nipajuluimi se’re ana’ yang diberikan nama Ismail. Rikalassukanna ismails sallo naminasai, angngerang rannu tammaka-maka mae ri nabi Ibrahim kammaya tompa mae ia rua bainenna. Mingka saying rannuna sitti sarah taena nasallo attahan amminra tabbali, lebba susahmi nyawana, angnganre tamassipa’, attinro tama baji, nikalengkengimi ritakkajannang, a’dongko’mi sifa’ akkimburua ri atinna, lanri ta’bage tallunamo pangngainna bura’nenna ia lebbaka natunggalengi, sibageang mami nagappa rua bageang mae ri st.hajar siagang ana’na.
Kira-kira sukkaraki nisassali punna nikannya ia ngaseng bainea taena passangali nasipakkan sipa’ akkimburua, ka st.aisyah lagi anronna tumatappaka na nia nasipakkan kammaya. Lanri kammana teai kacallang se’rea baine punna niaki sifa’ akkimburuna, punna naciniki bura’nenna maraeng panjallinna, salah dakkana. Apalagi dizaman modern sekarang keberadaan handpone luar biasa pengaruhnya pada perselingkuhan. Punna nia bura’ne nabidakki hpna,accokko-cokko attelepon abbisi’-bisi’ tompa poeng nia antu kamaraenganna.
Na iaji nipinajai angkanaya sifa’ akkimburu ta’liwa-liwaka, angngerangi kakodiang ribatang kalea siagang appabattui passisalang mae ri taua.
Lanri sifa’ kimburuna andongkoki atinna st.sarah mae ri st.hajar siagang ana’na, nasuroanmi bura’nenna siagang sthajar bersama anaknya untuk meninggalkan st.sarah sendirian, solanna tenamo naciniki st.hajar siagang ana’na. a’lampami nabi Ibrahim siagang bainenna tallu sipammanakang, tama najampangimi bambang siagang dinging, allo ka alloan, bosi kabosian, sanggenna ammuntulumi se’re poko’ kayu untuk na pa’la’langi, anjoremi ammari-mari ia tallu sipammanakang, taenapa na assau pa’ngala’na, taenapa na ammari tiluna kulantu’na, appala kanami mae ribainenna utk a’lampa a’boya katallassang. Nabolimi bainenna siagan ana’na ritampa taenaya appabattu katalassang, taenapa nabella lampana nabi Ibrahim, tappa nibattui st hajar cipuru’ na turere tammaka-maka, sanggenna sitti hajar naboli ana’na akkale-kale na a’lampa todong a’boya katallassang.
Ri pammoteranna st.hajar nacinimi risa’rinna ismail je’ne ammallasa, nakekemi st.hajar barang sisingkulu lansung air meluncur naik kepermukaan, yang sekarang dinamakan air zamzan. Anjoengmi setiap ada pedagang yang lewat singgah
ditempat itu, sanggenna a’jari se’re kampung yang banyak penduduknya. Yg sekarang adalah kota mekah.
Ala siapa sallona nabi Ibrahim taena assicini’ bainenna siangang ana’na, ammoteremi nabi Ibrahim poro amboyai bainenna siagang ana’na nipinawang ri nakku’ sirurungan parentana Allah ta’ala poro asuro boyai keluarganya. Susai nipau tammaka rannuna ia rua sikalabine, tallu sipammanakang, nipassibuntulu nipasse’re ammeter ri karaeng Allah ta’ala.
Taenapa na atammu taung, tassauapi nakku’na nabi Ibrahim mae rikeluargana tabbaka battue parentana Allah ta’ala, yang menjadi ujian besar mae ri nabi Ibrahim siagang ana’na ismail.
Apakah nabi Ibrahim rela mengorbankan anaknya untuk lampinanwangi parentana Allah ta’ala?,nasaba punna npikkiriki kaniakkanna ismail sallo naminasai, ana’ sallo napala-pala’, ana’ sannaka nakarimangngi, yang menjadi penghibur hati Ibrahim bersama istrinya dikala susah. Taenapa nasallo tappa battue poeng parentana Allah ta’ala ilalang so’nanna untuk nisuruh samballei ana’na, ana’ sannaka nasayang, yang menjadi cahaya mata, anak kandung sibirang tulang, buah hati belahan jantung. A’bundu’mi atinna nabi Ibrahim antara dua perasaan, perasaan se’rea mangge mae ri ana’na untuk lana samballe ana’na, siagang perasaan selaku hamba Allah yang harus taat nagaukan parentana Allah ta’ala.
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Dalam situasi sannaka pace siagang mabattala, battala sikali muncenna nabi Ibrahim untuk la appabattui mae ri ana’na ia niparentanga ri Allah ta’ala. A’lampami nabi Ibrahim naerang ismail a’jappa-jappa rise’rea tampa bella battu ribala’na, anjoemmi napabattuan ana’na apa niparentangi ri karaeng Allah Ta’ala.
Ibrahim nakanami mae ri ana’na: Dengan deraian air mata yang bercucuran yang tidak bisa ditahan oleh nabi
Berkatalah nabi Ibrahim kepada anaknya:
“wahai anakku saying, ilalang tinroko nipiso’naia Allah ta’ala poro naparentanga untuk assamballeko, kira-kira antekamma pikkirannu anakku?
Ismail sebagai anak yang taat dan patuh pada orang tuanya dan juga pada perintah Allah, dengan penuh keikhlasan hati berkata kepada bapaknya:
يا ابتا فعلما تؤمر سجلنيمن إن إنشاء الله من الصابرين
“Wahai ayah… kilaksanakangi apa naparentangki karaeng Allah ta’ala, punna ero’na Allah ta’ala kicini tonja antu dalam keadaan sabar”
Ucapan ismail mae rimanggena, membuat hati Ibrahim menangis dan bercucuran air mata dan semua yang ada disekeliling nabi Ibrahim turut menangis begitu terharunya mendengarkan perkataan ismail. Lalu nabi Ibrahim memeluk sangat erat anaknya.
Susai nipau punna nia ana, ri kamaya anne sangkamma pangngadakanna ismail mae ri tau toana, apa napangngaian tau toana ia toseeng naturuki napinawang, iaji samara anaka rijaman kamaya, jai sikalimi kekuranganna, kurang pangngalťmi kurang sopanmi kurang siri’mi, kurang pedulimi parentana Allah ta’ala.
Riwattu nipatinronamo ismail ri bongganna nabi Ibrahim, ismail berkata:
“kitongkoki matanku siagang matanta, solallanna taena kuciniki assaga assamballea, kitongkoki matanta supaya tena kiassa’ga angkamaseanga, kapunna niaki tatti’do ilalang atinta kukamallakkangi tappinra atinta., kibajiki memangmi taranna kalewanta sollanna taena nasallo kibeso’, ka punna salloi kibeso’ kukamallakkangi ta’bassi cerakku ri bajunta naki ammotere ri balla’ na akkuta’nang ummiku, punna paeng lebba’ma kisamballe, bajukumo erangngang ummiku untu a’jari pangngu’rangi mae rinakke.
Begitu sabar dan tawakkalnya nabi Ibrahim bersama anaknya sehingga air matalah yang berbicara..tapi Allah maha bijaksana,cobaan yang diberikan kepada Ibrahim bersama anaknya diterima oleh Allah sebagai orang yang taat atas perintah Allah, sehingga Allah memerintahkan malaikat Jibril utk mengggatinya ismail dengan seekor kibas
الله أكبر الله أكبر ولله الحمد الله
Dari kisah tersebut akkulemaki angngale papilajaran:
1. Sikamma niaka kipatang ri linoa baji barang-barang kammaya tompa keluarga adalah bukan hak milik akan tetapi hanya hak pakai. Yang kita miliki apa lebba nipassulu riagamana Allah ta’ala. Barang-baranga kammaji juku bolu, manna baji sambala’na pore dawa-dawana punna taena kipassuluki pai’na takkuleai baji nikasia. Jari antu barang-baranga nipassuluppi sakka’na nampa baji mae rikatte
2. Orang tua utamanya sebagai bapak harus jadi contoh yang baik dalam keluarga, bertanggung jawab andidiki ana’na mae rikabajikanga. Apalagi rikaniakkanna jamanga anne, jai sikalimi angkullei ampinrai gio’-gio’na anatta ngaseng, anu bajika nakana kodi, anu kodia na kana baji, apa samara nagaukan taua rikotaya iyya tossing samara nagaukang manna mamo na pappisangka, kacallanga nibosaarang kiri kanang, anu nikasirikanga tanni tongko-tongko mintu mae tanni kasirikang, natallangngammi adaka. Lanri kammana ikatte tau toaya maeki naki bajiki didi’na anatta sollanna naappabattu todong kabajikang,kapunna taena nabaji didi’na anatta manna areng baji, na tau toana natallangngang todong ritammaparang le’lenga. Insya Allah punna bajiki didi’na anatta, manna ra’ra tinrota riballa nacarita baji jaki taua.
3. Sebagai seorang anak mari kita ambil pelajaran mae ri ismail, anak yang taat pada orang tua dan taat pada perintah Allah. Punna taena tappa angngaka’ ri barambanta a’nassami cilakata.luar biasa kelakuan anak saman sekarang, salah satu contoh… riolo tau toaya punna a’bayuangi manna mataja sito’ro allantasami antama ribukunna rannuna, ingka anak muda ri kamaya anne iapa na areki a’bayuang kalau tangan melingkar diperut laki-laki saat dia dibonceng. Hati-hatilah wahai anak remaja kecelakaan terjadi dimana-mana, nia kecelakaan tugguru ribuluka, mingka nia’ todo’ kecelakaan anggapa gunung
Ikatte bainea sanrapanki bayao a’dongko ricappa tantu, sikali tugguru taenamo pa’memunganna, susami lani rappung taena tommo poeng hargana, manna gammara, pore modelna punna pallabbian sangkamma lebbaji barang cakar tuna hargana. Antu bura’nea sangkammai kaluku, manna pintuju tugguru taena natappinta.
Hati-hati wahai remaja putra dan putri, kamu berdua adalah ibarat kucing dengan ikan dendeng, punna meongaji ammangei jukuka akkuleji ni awasi, tapi punna jukuka akkalolo mae ri meong, kucing sakit kalau dia tidak makan itu ikan… na udzu billahi min dzaliq
Yang terakhir bahwa keikhlasan hati nabi Ibrahim mau mengorbankan anaknya, ajjari pelajaran ampakabelai sifa’ kikkiri ma’rekuka, lompo rekeng labbu kira-kirayya.
Semoga apa yang kami sampaikan menjadi bahan renungan mae rikatte ngaseng, dasi-nadasi nia ngaseng jaki anggapai rannuna Allah ta’ala, baji rilino kamaya tompa sallang ri allo ribokona Allah ta’ala..amin amin ya Rabbal alamin
Demikianlah contoh khutbah Idul Adha 2025 bahasa Jawa, Bugis, Sunda, dan Makassar. Semoga berguna!